LEKCJA KINA | Allan Starski

Data
Godzina
Miejsce
04/08/2014
12:00
KINO POD SREBRNĄ GWIAZDĄ


OPIS

Ostatniego lata gościem Dwóch Brzegów był charakteryzator Waldemar Pokromski, w tym roku do Kazimierza przyjedzie nagrodzony Oscarem scenograf Allan Starski. 
Polak dostał statuetkę za film, przy którym pracował wraz z Pokromskim, czyli za „Listę Schindlera” Stevena Spielberga z 1993 roku. Starski także jest po trosze charakteryzatorem, lecz zajmuje się tym większą skalą: nie dba o wygląd aktorów, ale o całą uchwyconą w filmie rzeczywistość. Budując na planie ulice i miasteczka, nie traci z oczu ani jednej cegiełki. Jak każdy profesjonalista, Starski skupia się przede wszystkim na szczegółach.

Zawód ojca niejako predestynował go do tego, żeby zająć się pracą przy filmie. Ludwik Starski był słynnym scenarzystą i twórcą piosenek, jedną z kluczowych postaci polskiego kina przedwojennego. Allan trafił na plan od razu po ukończeniu Wydziału Architektury Wnętrz warszawskiej ASP w 1969 roku. W ciągu lat 70. szlifował warsztat i poznawał tajniki pracy scenografa. Dość szybko spotkał na swojej drodze reżyserów-mistrzów: Janusza Majewskiego, Stanisława Bareję i Andrzeja Wajdę, z którym współpraca trwać będzie kilka dekad. Już wówczas Starski dał się poznać jako wszechstronny scenograf, który sprawnie radzi sobie w skromnych warunkach polskiej kinematografii czasów PRL-u. Starski odpowiadał za wygląd surowych „Człowieka z marmuru” i „Człowieka z żelaza”, ale też osadzonych we wcześniejszej epoce „Panien z Wilka” Wajdy i „Sprawy Gorgonowej” Majewskiego.

W latach 80. Starski coraz częściej pracuje za granicą, angażuje się w prestiżowe produkcje międzynarodowe. Nakręcony we Francji „Danton”, w którym z pietyzmem odtwarza Paryż okresu rewolucji francuskiej, do dziś pozostaje jednym z najciekawszych wizualnie (choć pozornie opartym na dialogach) filmów Wajdy. Dużym wzywaniem było stworzenie scenografii do „Europy, Europy” i „Placu Waszyngtona” Agnieszki Holland oraz „Lawy” Tadeusza Konwickiego. W ciągu dwóch dekad kariery zawodowej Starski pracował zarówno przy dziejących się współcześnie dramatach („Bez końca” Kieślowskiego), jak i filmach o II wojnie światowej (wspomniana „Europa, Europa” Holland i „Korczak” Wajdy).

Właśnie umiejętność przekonującego odtworzenia realiów II wojny światowej stanie się jego znakiem rozpoznawczym. Oscar za „Listę Schindlera” i praca z Romanem Polańskim przy „Pianiście” utwierdzą jego pozycję pierwszoligowego twórcy. Praca przy tych dwóch filmach o Holocauście wymagała olbrzymich nakładów pracy, setek szkiców, ale też sprzyjającego losu. Jak mówił sam scenograf: „Mieliśmy dużo szczęścia, bo podczas kręcenia „Pianisty” śnieg spadł dokładnie wtedy, kiedy go potrzebowaliśmy. Zresztą, bez odrobiny szczęścia nie da się zrobić dobrego filmu - wszystko ci się po prostu rozpadnie.”

Starski nie chce jednak, żeby szufladkowano go jako twórcę zajmującego się głównie tym okresem historycznym. Wraz z Wajdą stworzył przecież świat „Pana Tadeusza”, projektował też scenografię do „Dziewiątych wrót” i „Olivera Twista” Polańskiego. Kinomani czekają na premierę jego najnowszego projektu, epickiego „The Cut” Fatiha Akina, kręconego między innymi w Kanadzie, Jordanii, Niemczech i na Kubie.

Sebastian Smoliński

„Lekcja kina” Allan Starskiego będzie połączona z promocją jego książki „Scenografia”, która ukazała się w Filmowym Wydawnictwie Wojciech Marzec.

© Festiwal Filmu i Sztuki Dwa Brzegi Kazimierz Dolny Janowiec nad Wisłą
Projekt i realizacja: Tomasz Żewłakow